قبرس
قبرس
جمهوری قِبرِس کشوری جزیره‌ای است، در شرق دریای مدیترانه که پایتخت آن نیکوزیا است. این کشور به دو بخش قبرس شمالی (بخش ترک‌نشین) و بخش یونانی‌نشین تقسیم می‌شود که در آن هردو زبان یونانی و زبان ترکی رسمی هستند. یونانی‌ها ارتودوکس و ترک‌های قبرس مسلمان هستند.
جزیره قبرس بعد از جزیره ساردنی و سیسیل سومین جزیره بزرگ در دریای مدیترانه‌است[2] و جمهوری قبرس از اعضای اتحادیه اروپا می‌باشد. قبرس از نقاط گردشگرپذیر مدیترانه‌است و در 1 ژانویه 2008 به حوزه یورو پیوست.
جمعیت کل جزیره یک میلیون و صد هزار نفر است و جمعیت جمهوری قبرس بدون احتساب قبرس شمالی 840 هزار نفر است. 77 درصد مردم این جزیره یونانی و 18 درصد نیز از ترکان قبرس هستند.
ین جزیره به خاطر مکان راهبردی خود در طی تاریخ مورد حمله و اشغال امپراتوری‌های گوناگون ازجمله هیتی‌ها، آشوری‌ها، مصری‌ها، ایرانیان، یونانی‌ها، رومی‌ها، بیزانسی‌ها، عثمانی‌ها و اعراب قرار گرفته‌است. اسکندر مقدونی در 333 پیش از میلاد قبرس را از ایران جدا کرد.
از سال 1974 که ارتش ترکیه در واکنش به کودتای یونانی‌ها به شمال قبرس هجوم برد، این جزیره به دو بخش تقسیم شد. پس از آن بخش جنوبی قبرس که در اختیار یونانی‌هاست بهاتحادیه اروپا پیوست اما بخش ترک‌نشین شمالی جدا ماند. بخش شمالی قبرس تنها توسط ترکیه به عنوان کشوری مستقل به رسمیت شناخته شده‌است.
تاریخ
قبرس جزیره‌ای است که در طول تاریخ در تصرف ایرانیان، رومی‌ها، یونانی‌ها، امپراتوری عثمانی و سرانجام انگلیسی‌ها بوده‌است؛ اما پس از جنگ جهانی دوم انگلیس به علت ضعف اقتصادی و کاهش نفوذ جهانی از این جزیره خارج شد. سپس رهبران سه کشور انگلیس، یونان و ترکیه به همراه رهبران دو بخش قبرس در 11 فوریه 1959 پیمانی را امضا کردند که به موجب آن مسائل جزیره به نسبت 7 به 3 میان یونانی‌تبارها و ترک‌تبارها تقسیم شد.
قبرس در سال 1960 استقلال خود را از بریتانیا کسب کرد و حکومت مستقل قبرس بر پایه مشارکت جوامع ترک و یونانی در اداره امور این جزیره اعلام موجودیت کرد و بریتانیا، یونان و ترکیه حق حاکمیت دولت قبرس را تضمین کردند.
در دسامبر 1963، نمایندگان ترک در پی اختلاف بر سر نحوه اجرای این توافق از دولت قبرس بر اثر حادثه کریسمس خونین از قبرس اخراج شدند[4] با آغاز عملیات نظامی یونانی‌های این جزیره، ترک‌های قبرس کشور را ترک کردند و این سرآغاز درگیری‌های قومی میان ترک‌ها و یونانی‌ها در این جزیره بود که برای 11 سال ادامه پیدا کرد.[5] و در پی بروز درگیری بین دو طرف،سازمان ملل متحد در سال 1964 یک نیروی پاسدار صلح را به این جزیره اعزام داشت که مأموریت آن تا کنون تمدید شده‌است. در این درگیری‌ها طرف ترک تلفات سنگین‌تری را متحمل شد و حدود 25 هزار نفر که یک پنجم جمعیت ترک‌ها را شامل می‌شد آواره شدند.[6] این افراد در حدود 10 سال تا پیش از حمله سال 1974 ترکیه به جزیره قبرس به صورت پناهنده زندگی می‌کردند.[6] تا اواخر سال 1960 تنش ادامه پیدا کرد و در طی این مدت حدود 60 هزار نفر از ترک‌های قبرسی مجبور به ترک خانه‌های خود و مهاجرت به کشورهای دیگر شدند.[7]
در سال 1974 دولت سراسقف ماکاریوس سوم، رئیس جمهور وقت قبرس، در کودتایی به تحریک حکومت نظامیان یونان سرنگون شد و ترکیه با استناد به موقعیت خود به عنوان یکی از تضمین‌کنندگان حق حاکمیت قبرس، یگان‌های ارتش خود را در شمال این سرزمین مستقر کرد که عملاً باعث تقسیم این جزیره شد.[8] بحران قبرس پس از حمله ترکیه به قبرس و اعلام استقلال جمهوری ترک قبرس شمالی که فقط از سوی ترکیه مورد تأیید قرار گرفت آغاز شد.
مطالب مرتبط