جمهوری فنلاند کشوری است در منطقه اسکاندیناوی در شمال اروپا. این کشور 5٫4 میلیون نفر جمعیت دارد و پایتخت آن هلسینکی است. حدود یک میلیون نفر از جمعیت کشور در منطقه کلان‌شهری هلسینکی زندگی می‌کنند.
واحد پول این کشور یورو است.
دو زبان فنلاندی و سوئدی در این کشور رسمیت دارند. 89٫33 درصد از مردم کشور فنلاندی زبان هستند و سوئدی در چند منطقه ساحلی در غرب، جنوب، و منطقه خودگردان اُلندصحبت می‌شود.
حدود 78 درصد از مردم این کشور پیرو آیین لوتری از دین مسیحیت هستند و 20 درصد نیز مذهبی ندارند.
کشور فنلاند در زبان فنلاندی سوئومی (Suomi) نامیده می‌شود. واژه فنلاند که در فارسی به‌کار می‌رود از نام فرانسوی آن کشور گرفته شده‌است.
از نظر مساحت، فنلاند هشتمین کشور در اروپا و پس از جمهوری کنگو شصت و پنجمین کشور در جهان است. فنلاند از نظر جمعیت کم‌تراکُم‌ترین کشور در اتحادیه اروپا به‌شمار می‌آید.
فنلاند از سده دوازدهم تا آغاز سده نوزدهم جزئی از سوئد بود و پس از آن در دوره‌ای تبدیل به یک دوک‌نشین بزرگ خودگردان در امپراتوری روسیه شد و این وضعیت تا انقلاب روسیهادامه یافت.
فنلاند هرساله یکی از کشورهایی است که در صدر جدول کیفیت بالای زندگی در جهان قرار می‌گیرد.
جغرافیا
فنلاند بین طول جغرافیایی 22 تا 32 درجه شرقی و عرض جغرافیایی 60 تا 70 درجه شمالی قرار دارد. فنلاند از شمال با نروژ، از شرق با روسیه، از غرب با سوئد همسایه است. خلیج بوتنی در غرب، خلیج فنلاند در جنوب و دریای بالتیک در جنوب غربی آن قرار دارد. هلسینکی در جنوبی‌ترین نقطه کشور قرار دارد اما از همه پایتخت‌های جهان به شمال نزدیکتر است. فاصله هلسینکی تا سرحد شمالی کشور در حدود 1120 کیلومتر است. مرز شمالی فنلاند نزدیک به انتهای جنوبی آب‌دره‌های سواحل اقیانوس منجمد شمالی است اما خود آب‌دره‌ها در باریکه‌ای از خاک نروژ قرار گرفته‌اند. فنلاند به اقیانوس منجمد شمالی راه ندارد.
فنلاند سرزمینی است پَست، مشتمل بر چندین دریاچه (معروف به کشور هزار دریاچه با پوشش 10 درصد از مساحت کل کشور) و 86 درصد کشور پوشیده از جنگل‌های توندرا و تایگا است. رشته کوه‌های آن اغلب در نیمه شمالی واقع شده‌اند. بزرگ‌ترین دریاچه فنلاند سایمای بزرگ نام دارد که 4377 کیلومتر مربع مساحت آن است. طولانی‌ترین رود فنلاند نیز کمی یوکی با 483 کیلومتر درازا است.
این کشور 20000 جزیره با وسعتی بیش از 100000 کیلومتر مربع دارد. تابستان فنلاند بسیار درخشنده و گرم و کوتاه و زمستان آن بسیار تاریک، سرد و بسیار بلند دارد. در لاپلند در شمال فنلاند به مدت دو ماه تمام در زمستان خورشید طلوع نمی‌کند و در تابستان نیز دو ماه غروب آفتاب وجود ندارد.
قرار داشتن یک سوم از خاک فنلاند در بالای مدار شمالگان، این کشور را پس از ایسلند، به شمالی‌ترین کشور جهان مبدل ساخته‌است. در شمالی‌ترین نقطه فنلاند تابستان‌ها خورشید برای 73 روز غروب نمی‌کند و همه 24 ساعت روز هوا روشن است. در زمستان نیز 51 روز خورشید طلوع نمی‌کند. به علت نامساعد بودن آب و هوای شمال فنلاند، جمعیت بسیار کمی در این مناطق زندگی می‌کند.
خاک خوب در این کشور کم است. در زمان‌های بسیار قدیم در عصر یخ، یخپهنه‌ها خاک این سرزمین را کنده و برده‌اند و در بسیاری مناطق جز سنگ خارا چیزی بر جای نمانده‌است. بخشی از زمین‌های فنلاند مردابی است. تابستان‌های این کشور کوتاه است اما در عوض روزهای تابستان آن بسیار طولانی است. به همین جهت کشاورزان فنلاند در همان مقدار زمین کشاورزی خود خوب عمل می‌کنند. محصولات کشاورزی آنها عبارت است از جو دوسر، سیب‌زمینی، گندم و جو بسیاری از روستاهای فنلاند روستاهای لبنیاتی است. اقلیم فنلاند برای روییدن علف مناسب‌تر است تا برای غلات. چند سده است که جماعتی از مردم فنلاند ماهیگیری می‌کنند ولی چوب فنلاند منبع مهم ثروت طبیعی آن کشور به‌شمار می‌آید. سه چهارم مساحت کشور را جنگل فرا گرفته‌است.
ساختار حکومتی و روابط سه قوّه در فنلاند
از میان کشورهای سرزمین‌های نوردیک، دو کشور ایسلند و فنلاند دارای سیستم حکومت جمهوری و دیگران سلطنتی هستند. البته فنلاند در یک مرحله از تاریخ به استقرار نظام سلطنتی نزدیک شده بود و آن هنگامی بود که در سال 1918 شاهزاده آلمانی به عنوان پادشاه فنلاند انتخاب گردید؛ اما به علت جنگ جهانی دوم هرگز موفق نشد پا به خاک فنلاند بگذارد؛ بنابراین، اکثر مردم فنلاند طی انجام یک همه‌پرسی به نظام جمهوری رأی دادند. با وجود این، در قانونِ اساسی فنلاند همچنان رگه‌هایی از نظام سلطنتی باقی ماند و آن بدین معنی است که به رئیس‌جمهور قدرت واقعیِ بیشتری نسبت به بسیاری از جمهوری‌های دیگر اروپا داده شد. قدرت رئیس‌جمهوری فنلاند خیلی بیشتر از پادشاهان سوئد، هلند و انگلستان است و شاید قابل قیاس نیز نباشد. رئیس‌جمهور فنلاند قادر است پارلمان را منحل نموده و پیرامون انتخابات جدید تصمیم بگیرد. تصمیم‌گیری در سیاست خارجی فنلاند به عهده رئیس‌جمهور است. وی فرمانده نیروهای مسلح به هنگام صلح می‌باشد. او همچنین تمامی مقامات ارشد کشور را منصوب می‌نماید.
تعداد دوره‌های ریاست‌جمهوری فنلاند طبق متمّم قانون‌اساسی که از اکتبر 1991 به مورد اجراء درآمد و در ژوئیه سال 1991 از سوی پارلمان به تصویب رسید، مقرر گردید رئیس‌جمهور فنلاند:
1. مستقیماً با رأی مردم انتخاب گردد. پیش از این توسط 300 نفر از نمایندگان ویژه انتخاب رئیس‌جمهور برگزیده می‌شد. این 300 نفر را مردم برمی‌گزیدند.
رئیس‌جمهور فقط دوبار می‌تواند به این سمت انتخاب گردد.
برخی از اختیارات وی کاسته و بر اختیارات نخست‌وزیر افزوده گردید.
انحلال مجلس از سوی رئیس‌جمهور تنها به ابتکار موجه نخست‌وزیر و پس از شنیدن توضیحات رئیس مجلس و نظرات احزاب صورت خواهد گرفت.
رئیس‌جمهور پس از شنیدن اظهارات و دیدگاه‌های احزاب در پارلمان به انتخاب وزیران اقدام خواهد نمود.
دولت موظف است به هنگام تشکیل یا به هنگام وقوع از هر گونه تغییرات سیاسی قابل‌توجهی، برنامه سیاسی خود را به پارلمان تسلیم نماید و پس از گفتگو پیرامون بیانیه و برنامه سیاسی در پارلمان، دولت می‌باید رأی اعتماد حاصل نماید.
اصلاحات مزبور برای دهه‌ها است که مورد بحث و مجادله محافل سیاسی فنلاند واقع شده‌است. این گفتگوها سرانجام به نتیجه رسید و فنلاند به سوی یک سیستم با دموکراسی مستقیم گام گذاشت و مردم خود مستقیماً بالاترین مقام کشور را انتخاب خواهند کرد. نقش پارلمان
پارلمان مهم‌ترین ارگان کشور فنلاند می‌باشد که دارای 200 نماینده است. دولت منتصب رئیس‌جمهور باید رأی اعتماد کامل از پارلمان بدست آورد. مرجع قانون‌گذاری کشور پارلمان است که رئیس‌جمهور آن را به تصویب می‌رساند.
رئیس‌جمهور این قدرت را ندارد که از اجراء قوانینی که پارلمان وضع کرده جلوگیری نماید.
کمیته روابط خارجی فنلاند از فعالیت‌های بین‌المللی گسترده‌ای برخوردار است و معمولاً جوّ داخلی را جهت سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری مهیا می‌نماید.
به علت قدرت پارلمان، فنلاند از دیدگاه غرب یک کشور با سیستم حکومت جمهوری پارلمانی تلقی می‌گردد که عالی‌ترین نهادهای سیاسی آن رئیس‌جمهور و پارلمان می‌باشد.
پارلمان فنلاند از 9 گروه پارلمانی برخوردار است که از نمایندگان هشت حزب تشکیل شده و گروه نهم پارلمانی از سبزها می‌باشند.
قوّه قضائیّه
قوّه قضائیّه فنلاند مستقل از قوای دیگر می‌باشد و این قوه از نهادهای وزارت دادگستری، دیوان‌عالی و دیوان‌عالی اداری برخوردار است. سیستم دادگستری فنلاند شامل دادگاه‌های عمومی جهت دادرسی شکایات و جرائم و نیز دیوان‌عالی به عنوان عالی‌ترین مرجع قضائی نظارت بر پایبندی قضات بر قانون، رفتار مجرمان قضایی و مقامات انتظامی می‌باشد.
دیوان‌عالی فنلاند مرکب از رئیس و تعدادی دادستان می‌باشد. آن دسته از موضوعات اداره قضائی که برطبق مواد خاص باید باز سوی دیوان‌عالی عمل گردد از قبل توسط وزارت دادگستری تهیه شده و جهت اجراء به دیوان‌عالی تسلیم می‌گردد.
دیوان‌عالی اداری فنلاند شامل رئیس و تعدادی دادستان ذی‌ربط می‌باشد. در صورت نیاز به تغییر قوانین قضائی یا نیاز به اصلاح و متمّم قوانین، دیوان‌عالی و دیوان‌عالی اداری مشترکاً پیشنهادهای مربوطه را تسلیم رئیس‌جمهور نموده تا مقدمات قانون‌گذاری آن فراهم گردد.